Zaplanowane zadawanie bólu drugiemu człowiekowi w celu zmuszenia go do oczekiwanych zachowań jest czynem niegodnym osoby ludzkiej będącej obrazem miłosiernego Boga. Mimo to, tortury są stosowane w społecznościach ludzkich od najdawniejszych dziejów. Niektóre kraje legalizują je w swoich systemach prawnych.

Ruchy i grupy kościelne ubogacają i ożywiają Kościół. Są realnymi znakami nieustannego działania Ducha Świętego oraz ludzkiej współpracy z Nim. U podstaw ich powstania i działalności jest idea dzielenia się wiarą i głoszenie Ewangelii Chrystusa. We wspólnotach dobrze prowadzonych duchowo, wszelkie posługi dla chwały Bożej i na rzecz drugiego człowieka poprzedza odpowiednia formacja i wspiera żarliwa modlitwa. Ich członkowie nie zrzeszają się w celach towarzyskich, aby wspólnie spędzać czas i czynić coś pożytecznego, ale pragnienie świadczenia o Bożej miłości oraz chęć naśladowania Chrystusa i Maryi w służbie potrzebującym.

O kulturze rezygnacji z przemocy mówi się wiele, już od dłuższego czasu, w psychologii i pedagogice. Jest to, w pewnym sensie, odpowiedź na wyzwania epoki. Globalizacja świata sprzyja powstawaniu społeczności wielokulturowych i wielonarodowościowych. Ludzie o odmiennych religiach, zwyczajach i tradycjach spotykają się już od najmłodszych lat do późnej starości w miejscach nauki, pracy, rozrywki, rekreacji i modlitwy. Harmonijne życie wymaga wypracowania postaw nacechowanych wzajemnym taktem, akceptacją i otwartością na inność drugiej osoby. Nacjonalizm oraz wynoszenie rodzimych tradycji i przekonań ponad inne, nie sprzyja przyjaznemu życiu i rozwojowi małych kultur, które budują i przenikają całą rodzinę ludzką.

Wiadomości o nadużyciach, które miały miejsce we wspólnocie Kościoła wstrząsnęły nami dogłębnie. Obudziły w naszych sumieniach wiele pytań o prawość ludzi, którzy zaproponowani nam zostali jako autorytety. Dotknęły – być może – naszych osobistych wspomnień i zranień.

Proces synodalny prowokuje do wymiany myśli, doświadczeń i możliwości podejmowania nowych inicjatyw odnośnie obecności i działalności naszego Kościoła w dzisiejszym świecie. Wiele mówi się o funkcjonowaniu struktur parafialnych, o osobach zaangażowanych w ich działalność, o wzajemnych oczekiwaniach osób duchownych i świeckich, a także o licznych grupach angażujących się w pracę parafii.

Szczególnym apelem pontyfikatu Franciszka stało się ożywienie, wśród wszystkich, światowego pragnienia braterstwa. W encyklice O braterstwie i przyjaźni społecznej Papież podkreśla m. in. to, że nikt nie może stawić czoła życiu w pojedynkę. Potrzebujemy wspólnoty, aby nas wspierała, abyśmy razem z innymi mogli spoglądać ku przyszłości. Jesteśmy bowiem jedną rodziną ludzką, wędrowcami stworzonymi z tego samego ludzkiego ciała, dziećmi tej samej ziemi, która nas wszystkich gości, każdego z bogactwem jego wiary czy przekonań, każdego z jego własnym głosem, wszystkich jako braci! (por. Enc. Fratelli tutti, 8).

Organizacje wolontariackie ubogacają nasze społeczeństwa. Przyczyniają się do ich rozwoju i integracji. Budują braterską solidarność. Zrzeszają indywidualności, które chcą angażować się w bezinteresowną i szlachetną działalność dla dobra własnego i innych, często w celu prowadzenia atrakcyjniejszego życia, ale też i z pragnienia niesienia pomocy osobom słabszym i szukającym wsparcia. Powstają w celu promowania działalności rekreacyjnej i kulturalnej, usług socjalnych, zdrowotnych, edukacyjnych i religijnych. Ich zadaniem jest polepszenie i uwznioślenie życia ludzi.

Cierpienie najmłodszych pokoleń mobilizuje nas do refleksji nad destrukcją dążeń osób, które dzierżą odpowiedzialność w polityce, gospodarce i społeczeństwie. Niedostateczna troska o dzieci, o ich rozwój, kształcenie i wychowanie, stawia poważne znaki zapytania o przyszłość ludzkości na naszej planecie. Pomimo chęci życia w pokoju wielu ludzi, na ziemi prowadzone są niezliczone wojny. Nieustannie dają o sobie znać pałające rządzą zysku agresywne mafie, gangi, ugrupowania rebelianckie i terrorystyczne.

Kościół, o którego charakter i stan modlimy się w tym miesiącu reprezentował sam Chrystus, kiedy chodził po ziemi otoczony grupką apostołów oraz tych kobiet i mężczyzn, którzy nawiązali z Nim głębsze relacje. Jezus tworzył wokół siebie tą przestrzeń, w której było miejsce na solidarność, braterstwo i akceptację drugiego człowieka. Mistrz z Galilei nikogo od siebie nie odrzucał. Był otwarty dla wszystkich i dla każdego. W swym sercu czuł, widział i słyszał potrzeby ludzi, ich cierpienie, pragnienia i dążenia. Uzdrawiał, nauczał, podnosił na duchu, budził nadzieję, poszerzał perspektywy postrzegania rzeczywistości, modlił się wspólnie i na osobności. Był pewny miłości Ojca, odważny w podejmowaniu ryzyka głoszenia królestwa Bożego, pomimo odrzucenia Jego misji przez ludzi i aż do oddania życia na krzyżu. Nie był samowystarczalny. Radość i trud ewangelizacji dzielił z ludźmi, którzy byli gotowi podążać z Nim.

„Zdecydowane odrzucenie kary śmierci pokazuje jak bardzo możliwe jest uznanie niezbywalnej godności każdego człowieka i przyznanie, że ma on swoje miejsce na tym świecie. Ponieważ jeśli nie odmówię jej najgorszemu z przestępców, to nie odmówię jej nikomu, dam wszystkim możliwość dzielenia się ze mną tą planetą, pomimo wszystkiego, co może nas oddzielać” – pisze papież Franciszek w encyklice Fratelli tutti w numerze 269.